Tôn Hành Giả đương thuật chuyện.
Xảy thấy Ðộc giác Tỉ đại vương dẫn tiểu yêu đến chơn núi, gióng trống khiêu chiến. Tôn Hành Giả nổi nóng, xách thiết bãng nhảy xuống nạt rằng:
- Loài yêu quái đi đâu đó?
Ðộc giác Tỉ mắng rằng:
- Mì là con khỉ vô lễ sao dám giựt đồ ta ban ngày?
Tôn Hành Giả nói:
- Mi dùng đồ thế mà lấy thiết bãng của ta, sao nói ngược ta là giựt của? Thiết bảng nầy của mi hay sao?
Nói rồi đánh bổ, Ðộc giác Tỉ đưa thương ra đỡ, hổn chiến hơn ba giờ, chưa phân thắng bại, mặt trời chen lặn, Ðộc giác Tỉ mới thâu binh trở về cửa động lại.
Tôn Hành Giả xách thiết bãng về nói với chư thần rằng:
- Con yêu ấy bị Lão Tôn đánh một trận đã mõi mê các ông hãy an lòng ngồi nghỉ. Ðể tôi vào động một lần nữa, quyết ăn trộm cho đặng chiếc vòng. Sẽ bắt nó và lấy khí giái lại cho các ông về luôn thể.
Na Tra nói:
- Ðại Thánh nóng nảy quá! Nay đã tối rồi, rạng ngày đi cũng đặng.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Chú nhỏ nầy chưa thao việc đời, đi ăn trộm ban ngày sao đặng? Rình mò nhờ lúc ban đêm, bây giờ không đi còn đợi chừng nào nữa.
Nói rồi cười chúm chím, thâu thiết bãng giắt vào lỗ tai. Nhảy xuống núi biến ra con dế, chu vào động đậu dựa vách, thấy bầy yêu ăn uống vừa rồi, bày chiếu mền đi ngủ.
Ðến canh hai, lần đến phòng chúa yêu, nghe Ðộc giác Tỉ dặn rằng:
- Chúng bây phải canh giờ nghiêm ngặt kẻo Hành Giả biến hóa vào lấy đồ.
Dặn dò rồi mới đi ngủ. Khi nó cởi áo, bày chiếc vòng trong bắp tay, hào quang sáng giới.
Ðộc giác Tỉ lần chiếc vòng lên bắp tay chắc cứng, rồi mới chịu ngủ.
Tôn Hành Giả hóa ra con bò chét, nhảy phóc lên giường, lén cắp bắp tay con yêu nhảy nhởm!
Ðộc giác Tỉ vừa chà tay, vừa mắng rằng:
- Mấy thằng mọi muốn đòn, không dũ mền quét chiếu cho sạch sẽ. Ðể con chí lộn vào nó cắn bắp tay ta đau nhức quá chừng! nói rồi lăn chiếc võng lên rồi ngủ nữa.
Còn Tôn Hành Giả khi cắn nó rồi nhảy trái ra ngoài giây lâu lại cắn nữa. Có ý làm cho nó bị sưng bắp tay, phải lần chiếc vòng ra cườm tay, cho dễ cổi lén. Hoặc là ngứa lắm cổi vòng ra mà gãi, thừa cơ giực ngược chạy đi, ma nó cũng không cổi. Tôn Hành Giả liệu bề cổi vòng nó không đặng, liền nhảy xuống biến làm con dệt cưỡi chun ra ngoài bay đến phía sau. Ngó thấy hỏa long, hỏa mã bị treo, rồng lửa đương gầm, ngựa lửa đương hí.
Tôn Hành Giả hiện nguyên hình, ngó thấy sáu món binh khí của Na Tra dựng dựa chung quan vách, và đao lửa, cung lửa, tên lửa. Lại có một nắm lông để trong chậu nhỏ.
Tôn Hành Giả mừng rỡ, hà hơi trên chậu lông hiện ra bầy khỉ; Tôn Hành Giả truyền chuyên vận đồ ấy theo mình rồi mở rồng lửa ngựa lửa, cởi hỏa long mở cửa bay lên. Ra khỏi rồi nổi lửa đốt động.
Thương hại bầy yêu bị chết thiêu hết phân nữa, đứa còn sống cũng phỏng mình!
Còn Tôn Hành Giả cởi rồng dẫn bầy khỉ lên núi; trong lúc ấy mới canh ba, chư thần thấy lửa đỏ trời, đồng ra coi thử.
Tôn Hành Giả kêu lớn rằng:
- Các ông ra đây mà thâu binh khí!
Nói rồi truyền quân hầu để xuống.
Tôn Hành Giả dùng mình một cái, thâu bầy khỉ huờn lông vào mình.
Na Tra và Hỏa Ðức tinh quân, khỏi mất đồ đều mừng rỡ, đồng khen Tôn Hành Giả thiệt hay.
Nói nhắc lại Ðộc giác Tỉ đại vương hay lửa cháy động mình hãi kinh chờ dậy, cổi chiếc vòng ra, cầm chạy phía nào thì lửa phía ấy tắt hết; ra sau vườn coi lại, ba thầy trò Tam Tạng còn bị trói như thường. Song những của hoạnh lại mất hết; Ðộc giác Tỉ nghĩ ra nổi giận nói rằng:
- Chắc là Tôn Hành Giả biến hóa ra con chi chi mà cắn bắp tay ta đó. Thấy ta chà lỏng chiếc vòng, rồi cũng lần lên nữa, nên nó liệu bề cổi chiếc vòng không đặng, mới đáo soát mà lấy trộm đồ, lại làm khỉ đốt động. Chắc tặc hầu nó ngỡ là ta đã bị thiêu, chẳng dè bửu bối ta trị ngũ hành đặng hết. Ta quyết bắt con khỉ này mà phân thây mới là đả giận. Mắng lầm bầm mà trời sáng không hay.
Rạng ngày các vị thần nói với Tôn Hành Giả rằng:
- Chúng tôi nhờ Ðại Thánh đem các binh khí về. Nay trời sáng rồi đồng xuống đánh cầu may một trận.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Phải, phải.
Liền xách thiết bãng đi tiên phong tới cửa động thấy đã điêu tàn, tiểu yêu đứa thì hốt tro, đứa thì quét động.
Chúng nó thấy Tôn Hành Giả tới trước, chư thần kéo theo sau.
Tiểu yêu thất kinh, quăng chổi chạy vào phi báo.
Ðộc giác Tỉ thất sắc, xách giáo ra trước động mắng rằng:
- Con khi ăn cướp, dám cả gan trộm đồ đốt động.
Nói rồi đâm một thương.
Tôn Hành Giả đở và đánh lại.
Khi ấy Na Tra thái tử nỗi xung, Hỏa Ðức tinh quân nóng giận, đồng xông vào trợ chiến; tứ bề đánh vải như mưa.
Lý Thiên Vương đưa đao vớt liền.
Lôi Công lấy lưỡi tầm sét đánh đại.
Ðộc giác Tỉ niệm chú, lấy chiếc vòng quăng lên, thâu ráo trơn các món.
Khi ấy Ðộc giác Tỉ đắc thắng về động, truyền tiểu yêu lấy đá xây cửa động và vách tường, sửa soạn như làm nhà mới.
Lại dặn rằng:
- Chúng bây chịu khó làm động lại như xưa. Ta sẽ làm thịt ba thầy trò Ðường Tăng, trước là tống quái và cúng đất đai, sau uống rượu với chúng bây một bữa cho trường thọ. Tiểu yêu mừng rỡ, vưng lời.
Nói về chư thần lên núi, đổ thừa và trách nhau; Hỏa Ðức tinh quân trách Na Tra nóng nảy nên hết đồ.
Lý Thiên Vương nói:
- Tại Lôi Công bồn chồn mới mất búa. Có một mình Hà Bá vô sự, ngồi làm thinh không nói tới ai.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Tôi rình mò hơn nửa đêm mới lấy đồ đặng, bị nó giựt lại ban ngày, ai nấy cũng tay không, chẳng nên phiền não. Ðể tôi đi tra một lần nữa, coi nó là giống chi?
Na Tra nói:
- Ðại Thánh đã tâu, xin chỉ đi xét rồi hết, bây giơ øcòn tra xét xứ nào?
Tôn Hành Giả nói:
- Chắc nó là yêu tinh tại trung giái hạ giái chi đó. Ðể Lão Tôn qua Tây Phương bạch qua Phật Tổ, xin ngài đoán thử nó là vật chi? Và hỏi chiếc vòng cho ra mối. Hoặc là tôi viện đặng, sẽ bắt nó, lấy binh khí lại cho các ông về.
Chư thần đồng khen phãi, và nói rằng:
- Ðại Thánh đi cho mau, kẻo chúng tôi chờ đợi.
Khi ấy Tôn Hành Giả cân đẩu vân bay tới Linh Sơn.
Xảy nghe tiếng kêu lớn rằng:
- Ðại Thánh đi đâu đó?
Tôn Hành Giả ngó lại thì thấy một vị phật. Vị phật ấy là Tì Khưu Ni, Tôn Hành Giả bái và bạch rằng:
- Tôi đến ra mắt Phật Tổ có việc cần dùng.
Tì Khưu Ni hỏi:
- Có việc cần dùng sao không ra mắt Phật Tổ, còn đứng đó xem núi làm chi?
Tôn Hành Giả bạch rằng:
- Tôi mới đến cảnh Tây Phương, nên xem núi Linh Sơn cho biết.
Tì Khưu Ni nói:
- Vậy Ðại Thánh theo tôi, đem vào ra mắt Phật Tổ.
Tôn Hành Giả y lời đi theo Tì Khưu Ni.
Vừa tới cửa thì gặp ông phật Kim Cang đón lại chào hỏi, rồi vào đại hùng bửu điện bạch cùng Như Lai Phật Tổ rằng:
- Có Tề Thiên đại thánh muốn cầu xin ra mắt.
Thích Ca Như Lai truyền đòi vào.
Hành Giả vào quỳ lạy xong xả, Như Lai hỏi rằng:
- Ngày trước ta nghe Quan Âm Bồ Tát nói ngươi đã quy y theo Phật, bảo hộ Tam Tạng đi thỉnh kinh, sao hôm nay đến đây một mình, vì sự chi đó?
Hành Giả bạch rằng:
- Kể từ đệ tử thọ giáo đến nay, bảo hộ Ðường Tăng qua Tây Phương thỉnh kinh, không ngờ đến núi Kim Ðâu, rủi gặp con yêu thần thông quãng đại, bắt thầy tôi mà giam. Tôi đánh với nó nhiều phen nhưng không trừ được nó. Nhờ ơn Thượng Ðế sai thiên tướng trợ chiến, cũng đều bị chiếc vòng của nó thâu hết binh khí, không biết tính làm sao, nên tôi đến lạy Phật Tổ xin cứu thầy tôi, trừ loài yêu quái.
Thích Ca Như Lai nghe nói, liền ngó về núi Kim Ðâu, biết rõ cội rễ, day lại nói với Hành Giả rằng:
- Chuyện nầy ta đã rỏ rồi, song chẳng dám cho ngươi biết, để ta giúp trừ yêu.
Tôn Hành Giả bạch rằng:
- Chẳng hay Phật Tổ giúp tôi phép chi?
Thích Ca Như Lai nói:
- Lấy mười tám hột kim đơn sa, mỗi người cầm một hột, theo trợ chiến với Tôn Ngộ Không mà bắt yêu quái.
Tôn Hành Giả bạch rằng:
- Chẳng hay Kim đơn sa ra thể nào, dùng làm sao mà bắt đặng yêu quái?
Thích Ca Như Lai nói:
- Ngươi khiêu chiến cho nó ra khỏi động, mười tám La hán đồng quăng mười tám hột Kim đơn sa, tuy là hột ấy coi như đạo bằng vàng mà thần thông cao lắm. Nếu nó bị quăng nhằm mình thì dở cẳng không lên, cục cựa chẳng đặng tự ý ngươi bắt trói như khúc cây.
Tôn Hành Giả mừng rỡ cười rằng:
- Như vậy thì hay lắm! Xin đi trợ chiến cho mau. Nói rồi từ tạ, các vị La hán đồng theo.
Ra ngoài đường, Tôn Hành Giả đếm lại có mười sáu vị, liền hỏi lớn rằng:
- Sao các ông dám ăn bớt nhơn số?
Mười sáu La hán hỏi:
- Ai ăn bớt nhơn số?
Tôn Hành Giả nói:
- Nếu không ăn bớt, sao Thập bát La hán, còn có mười sáu ông?
Xảy thấy Giáng Long La hán, và Phục Hổ La hán chạy ra hỏi rằng:
- Hai ta ở lại sau nghe Phật Tổ dạy việc, sao ngươi dám ăn nói hổn láo thế kia, Tôn Hành Giả cười trời, đồng đằng vân theo các vị ấy.
Khi đến núi Kim Ðâu, các vị chư thần đồng nghinh tiếp.
Tôn Hành Giả nóng ruột nói rằng:
- Thôi, hơi nào mà nói dang cả mất thời giờ, hảy đi cứu thầy tôi cho mau.
Hành Giả nói rồi nhảy xuống núi, đến cửa động mà mắng rằng:
- Ðồ quái gỡ, mau vào báo biểu ra mà tiếp ông ngoại.
Tiểu yêu vào báo.
Ðộc giác Tỉ nói rằng:
- Con khỉ đã bị thâu roi, nên muốn đến đây đánh đấm đánh cú.
Nói rồi dẫn tiểu yêu ra cửa mắng rằng:
- Tặc hầu thua hai trận không biết xấu hổ, ta đã tha cho khỏi chết là phước, sao còn đến tìm họa nữa.
Hành Giả nói rằng:
- Mi là con yêu khùng, không biết phải quấy, nếu muốn ông ngoại đừng đến nữa thì phải trả sư phụ và sư đệ cho ta.
Ðộc giác Tỉ nói:
- Sư phụ và sư đệ của ngươi ta đã tắm rửa sạch sẽ rồi, đợi nước sôi thì làm thịt. Người còn trông đợi nổi gì?
Tôn ngộ Không nghe nói nổi xung nhảy tới thoi đại.
Ðộc giác Tỉ đưa thương ra đỡ.
Hổn chiến một hồi Tôn Hành Giả và đánh và chạy, Ðộc giác Tỉ cứ đuổi theo.
Giây phút Tôn Hành Giả ngó ngoái thấy mười tám La Hán đứng trên mây, liền hối quăng Kim đơn sa trợ chiến.
Thập bát La Hán quăng Kim đơn sa một lượt, Ðộc giác Tỉ con mắt đổ hào quang, không biết Kim đơn sa là vật gì, thất kinh cúi đầu mà tránh, chẳng ngờ chơn lún hơn ba thước, dở không lên, rán nhảy vọt lên, rồi cũng vướn lầy nữa.
Ðộc giác Tỉ thất sắc, cổi chiếc vòng quăng lên, nghe một tiếng kẻng, thâu hết Kim đơn sa, liền lui về động.
Tôn Hành Giả hỏi các La Hán rằng:
- Sao các ông không lấy Kim đơn sa?
Thập bát La Hán nói:
- Chúng tôi quăng xuống một lượt, nên nó mắc lầy hai lần. Sau nghe một tiếng keng, không biết Kim đơn sa bay đâu mất!
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Như vậy thì bị chiếc vòng nó thâu rồi!
Chư thần can rằng:
- Mất hết bửu bối rồi, làm sao mà bắt nó cho đặng?
Giáng Long La Hán, Phục Hổ La Hán đồng hỏi Hành Giả rằng:
- Ngộ Không có hiểu hai tôi vì cớ nào mà hồi nãy đi trễ chăng?
Tôn Hành Giả nói:
- Thiệt Lão Tôn không hiểu.
Hai vị La Hán nói:
- Phật Tổ có dặn rằng: Nếu mất hết kim đơn sa, thì bảo Ngộ Không lên Thái Thượng lão quân mà truy nguyên thì mới rõ đặng.
Tôn Hành Giả nghe nói than rằng:
- Phải chi Như Lai nói phứt cho Lão Tôn từ trước để khỏi nhọc công các ông lặn lội.
Chư thần nói:
- Việc đã gấp lắm rồi, vậy thì Ðại Thánh đi phứt cho mau.
Tôn Hành Giả nghe lời, cân đẩu vân đi nữa.
Khi Tôn Hành Giả đến cung Ðâu Suất, chạy đại vào đụng nhằm Thái Thượng Lão Quân, liền bái mà thưa rằng:
- Tôi hèn lâu mới đến viếng ông, vô ý đụng nhằm, xin ông miễn chấp
Lão Quân cười rằng:
- Sao ngươi không theo Tam Tạng thỉnh kinh, có chuyện chi nên đến đây làm bộ khỉ?
Tôn Hành Giả nói:
- Thĩnh kinh, thĩnh kinh, đi hoài đi hãy, gặp quỷ gặp yêu, đến ông cầu cứu.
Lão Quân cười rằng:
- Gặp yêu thời đánh nó, can chi mà phải cầu ta?
Tôn Hành Giả nói:
- Gặp yêu, gặp yêu khổ biết bao nhiêu, muốn tìm cội rễ, nên phải lên đây.
Lão Quân nói:
- Ta ở cảnh tiên, thanh tịnh vô sự, ngươi tìm cội rễ làm chi?
Tôn Hành Giả làm thinh, cứ ngó Nam, ngó Bắc, ngó trong chuồng trâu, thấy thằng chăn nằm ngáy pho pho, thanh ngưu đâu mất.
Tôn Hành Giả nói lớn rằng:
- Con trâu của ông nó đi dạo rồi!
Lão Quân ngó lại, kinh hãi nói rằng:
- Không biết súc sanh nó trốn hồi nào, thiệt ta vô ý quá!
Kế thằng chăn thức dậy, quỳ lạy thưa rằng:
- Tôi mắc ngủ quên, trâu đi hồi nào không biết!
Lão Quân hỏi:
- Thần tiên không hề ngủ, sao ngươi lại ngủ, sao ngươi lại ngủ như vậy?
Thằng chăn lạy và thưa rằng:
- Tôi thấy một hột thuốc rớt dựa lò, uống thử không dè ngủ mê quá!
Lão Quân nói:
- Ta làm rớt hột thuốc phản hỏa đơn, nó luợm đặng uống vào chắc ngủ vùi tới bảy bữa; nên không ai chăn thanh ngưu, mới thừa cơ trốn mất. Không biết nó có ăn cắp bửu bối chi chăng?
Tôn Hành Giả nói:
- Tôi thấy nó có một chiếc vòng, mà độc hại quá sức!
Lão Quân coi đồ lại, rồi nói rằng:
- Nếu vậy thì nó lấy Kim cang trát của ta đó!
Tôn Hành Giả nói:
- Nếu là Kim cang trát, thì là vật báu ông đánh tôi năm xưa gần bể sọ! Nay nó ăn cắp xuống hạ giái, thâu bữu bối của chúng thần rất nhiều!
Lão Quân hỏi:
- Chẳng hay bây giờ nó ở đâu?
Tôn Hành Giả nói:
- Nó ở động Kim Ðâu, bắt thầy tôi và hai sư đệ, lại thâu thiết bãng và các bữu bối của Lý Thiên Vương, Hỏa đức tinh quân, Na Tra thái tử.
Phật Tổ sai Thập Bát La Hán đem mười tám hột Kim đơn sa quăng nó, nó cũng thâu luôn. Như vậy thì ông thả trâu ra phá đời và hại người cướp của như vậy, chẳng hay có tội hay chăng?
Lão Quân nói:
- Kim cang trát bất quá là vật trừ yêu, ta hồi nhỏ dùng phép ấy mà trừ yêu quái, tuy là thần thông như vậy, song chẳng bao nhiêu. Nếu nó ăn cắp cây quạt Ba tiêu, thì ta không biết dùng phép chi mà bắt nó.
Nói rồi lấy quạt ra đi.
Tôn Hành Giả vui mừng, đi theo dẫn lộ.
Khi ấy Lão Quân đến núi Kim Ðâu, các vị La Hán và chư thần chào hỏi.
Lão Quân bảo Tôn Hành Giả rằng:
- Ngươi hãy khiêu chiến dụ nó ra đây thì ta bắt mới đặng.
Tôn Hành Giả vưng lịnh, chạy đến cửa động, chỉ mà mắng lớn rằng:
- Bớ súc sanh, ra đây mà nạp mạng!
Tiểu yêu vào báo lại.
Ðộc giác Tỉ giận nói:
- Không biết con khỉ ốm thỉnh đặng ai, nên mới tới đây làm dữ!
Nói rồi cũng cầm giáo ra cửa động mắng rằng:
- Mi viện đặng ai, nên đến làm bộ khỉ?
Tôn Hành Giả nói:
- Chuyến nầy chắc mi tới số! Nói rồi nhảy lại thoi một cái rồi chạy đi.
Ðộc giác Tỉ tức mình chạy theo rượt mãi.
Xảy nghe tiếng kêu trên trót núi rằng:
- Con trâu đó chưa chịu về nhà còn đợi chừng nào nữa?
Ðộc giác Tỉ ngó thấy Lão Quân, thất sắc than rằng:
- Con khỉ nầy thiệt dữ quá, sao nó biết cội rễ, mà tìm đặng ông chủ ta!
Lão Quân quạt một cái, Ðộc giác Tỉ lấy chiếc vòng quăng lên, Lão Quân thâu rồi, lại quạt tiếp nữa.
Ðộc giác Tỉ tay chơn bủn rủn, liền hiện nguyên hình.
Lão Quân lấy Kim cang trát thổi một hơi thành ra cây móc, xỏ vào mũi Thanh ngưu, mở dây đai buộc lại, rồi từ giã chư thần, dắt trâu về cung Ðâu Suất.
Còn Tôn Hành Giả và chư thần vào động, giết hết tiểu yêu, lấy binh khí rồi từ nhau về hết.
Duy có một mình Tôn Hành Giả ra sau mở trói cho thầy và Sa Tăng.
Bát Giái, lấy thiết bãng và dắt ngựa ra khỏi động, thầy trò mừng rỡ, vội vã lên đường.
Xãy nghe có tiếng kêu rằng:
- Ðường Tăng, dùng cơm rồi sẽ đi!
Tam Tạng nghe kêu sợ hoãng.